Văn học là một phần quan trọng trong chương trình giáo dục tiểu học, không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng ngôn ngữ mà còn nuôi dưỡng cảm xúc và trí tưởng tượng. Đặc biệt, đối với học sinh lớp 5, việc cảm thụ văn học trở nên vô cùng quan trọng trong việc xây dựng nền tảng vững chắc cho việc yêu thích và hiểu biết sâu sắc về văn chương. Để giúp các em dễ dàng tiếp cận và cảm thụ một cách tốt nhất văn học, trong bài viết này, chúng tôi đã tổng hợp 10 đề cảm thụ văn học lớp 5 mới nhất. Cùng tìm hiểu chi tiết nhé.
Cảm thụ văn học là gì?
Cảm thụ văn học là quá trình tiếp nhận và hiểu biết các tác phẩm văn học qua các giác quan và cảm xúc của con người. Đây không chỉ là việc đọc hiểu nội dung của tác phẩm mà còn là khả năng cảm nhận và đánh giá sâu sắc về giá trị nghệ thuật, ý nghĩa và thông điệp mà tác giả gửi gắm. Cảm thụ văn học bao gồm việc nhận diện và phân tích các yếu tố như nhân vật, cốt truyện, phong cách viết, và các hình ảnh nghệ thuật để cảm nhận được vẻ đẹp và giá trị của tác phẩm. Quá trình này giúp người đọc không chỉ thưởng thức được những nét đẹp văn học mà còn làm phong phú thêm sự hiểu biết và trải nghiệm cá nhân về cuộc sống và nhân sinh.
Cảm thụ văn học là gì?
10 đề cảm thụ văn học lớp 5 giúp học sinh cảm thụ văn tốt hơn
Để giúp học sinh có thể cảm thụ văn học tốt nhất, cần phải rèn luyện khả năng cảm thụ cho trẻ. Dưới đây là 10 đề cảm thụ văn học lớp 5 bạn có thể tham khảo:
Đề 1: Tác giả Tố Hữu đã viết trong bài thơ Mùa Thu Mới rằng:
Yêu biết mấy những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
->Theo em, đoạn thơ trên đã khéo léo thể hiện những cảm xúc sâu lắng của tác giả trước vẻ đẹp muôn màu của quê hương đất nước ta như thế nào?
Đề 2: Nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã viết trong bài “Việt Nam thân yêu” rằng:
Việt Nam đất nước ta ơi!
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn.
Cánh cò bay lả dập dờn,
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều.
->Sau khi đọc xong đoạn thơ em có cảm nhận gì? Bài thơ đã bộc lộ cảm xúc gì của tác giả?
Đề 3: Trong cuốn hồi ký về Bác Hồ, hai nhà văn Hoài Thanh và Thanh Tịnh đã miêu tả phong cảnh quê hương của Người với những nét đẹp bình dị mà sâu lắng qua đoạn văn:
Trước mắt chúng tôi, giữa hai dãy núi là nhà Bác với cánh đồng quê Bác. Nhìn xuống cánh đồng có đủ các màu xanh, xanh pha vàng của ruộng mía, xanh rất mượt mà của lúa đương thời con gái, xanh đậm của những rặng tre; đây đó một vài cây phi lao xanh biếc và nhiều màu xanh khác nữa.
->Khi đọc đoạn văn trên, em cảm nhận như thế nào về việc sử dụng từ ngữ chỉ màu xanh? Cách dùng từ ngữ này đã góp phần khắc họa điều gì đặc biệt về cảnh sắc quê hương Bác?
Đề 4: Trong bài thơ “Tiếng đàn Ba-la-lai-ca trên sông Đà,” nhà thơ Quang Huy đã vẽ nên bức tranh về một đêm trăng vừa tĩnh lặng vừa đầy sức sống trên công trường sông Đà với những nét miêu tả tinh tế và sinh động qua đoạn thơ:
Lúc ấy
Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông
Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ
Những xe ủi, xe ben sang vai nhau nằm nghỉ
Chỉ còn tiếng đàn ngân nga
Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà.
->Theo em, hình ảnh nào trong khổ thơ trên là đẹp nhất? Hình ảnh đó mang đến cho chúng ta ý nghĩa sâu sắc nào?
Đề 5:Trong bài “Hạt gạo làng ta” có đoạn thơ:
Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
Có mưa tháng ba
Giọt mồ hôi sa
Những trưa tháng sáu
Nước như ai nấu
Chết cả cá cờ
Cua ngoi lên bờ
Mẹ em xuống cấy
->Em cảm nhận đoạn thơ trên như thế nào? Những hình ảnh đối lập trong đoạn thơ gợi lên cho bạn những suy nghĩ gì?
Đề 6: Đoạn tả cảnh trong bài “Hoàng hôn trên sông Hương” có đoạn văn sau:
Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như rộng hơn…
->Em hãy chỉ ra những hình ảnh và âm thanh nào trong đoạn văn trên mang lại sức gợi tả sinh động? Chúng gợi lên điều gì trong bức tranh tổng thể của đoạn văn?
Đề 7: Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều có viết trong bài “Tiếng Vọng” rằng:
Đêm đêm tôi vừa chợp mắt
Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh
Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ
Tiếng lăn như đá lở trên ngàn.
->Đoạn thơ đã để lại những hình ảnh nào ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả? Vì sao những hình ảnh đó lại có sức hút mạnh mẽ như vậy?
Đề 8: Kết bài của “Hành trình của bầy ong,” nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đã viết:
Bầy ong giữ hộ cho người
Những loài hoa đã tàn phai tháng ngày.
Đề 9: Trong các câu ca dao sau:
Ai ơi, đừng bỏ ruộng hoang,
Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng ấy nhiêu.
Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu.
->Em nhận thấy điều gì trong cuộc sống của con người mang lại ý nghĩa đẹp đẽ và sâu sắc?
Đề 10: Trong “Thư gửi các học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam độc lập” năm 1945, Bác Hồ đã viết:
Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.
->Lời dạy của Bác Hồ kính yêu đã giúp em nhận thức được trách nhiệm của người học sinh đối với việc học tập như thế nào?
Cách giúp học sinh cảm thụ văn học lớp 5 tốt nhất
Cách giúp học sinh cảm thụ văn học lớp 5 tốt nhất
Để giúp học sinh lớp 5 cảm thụ văn học tốt nhất, có thể áp dụng các phương pháp sau:
- Tạo không gian đọc sách thoải mái: Xây dựng một môi trường học tập thoải mái và khuyến khích học sinh đọc sách. Có thể trang trí góc đọc sách trong lớp học hoặc tại nhà với những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi.
- Sử dụng phương pháp kể chuyện sinh động: Đọc và kể các câu chuyện văn học một cách sinh động, sử dụng biểu cảm và ngữ điệu để làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn.
- Khuyến khích thảo luận và chia sẻ: Tạo cơ hội cho học sinh thảo luận về các tác phẩm văn học, chia sẻ ý kiến và cảm xúc của mình về nhân vật, cốt truyện và các thông điệp của câu chuyện.
- Sử dụng hình ảnh và đa phương tiện: Kết hợp hình ảnh, video và các phương tiện trực quan khác để làm cho nội dung văn học trở nên dễ hiểu và hấp dẫn hơn.
- Đưa ra các hoạt động sáng tạo: Tổ chức các hoạt động như vẽ tranh minh họa, viết tiếp câu chuyện, đóng kịch, hoặc tạo ra các trò chơi liên quan đến văn học để giúp học sinh hiểu sâu hơn về tác phẩm.
- Giải thích ngữ nghĩa và bối cảnh: Giải thích ý nghĩa của từ ngữ mới và bối cảnh lịch sử hoặc văn hóa của tác phẩm để giúp học sinh hiểu rõ hơn về nội dung và ý nghĩa của văn học.
- Khuyến khích đọc sách ngoài chương trình: Đưa ra danh sách sách bổ trợ hoặc gợi ý cho học sinh về những cuốn sách văn học thú vị để các em có thể khám phá thêm ngoài chương trình học.
Những phương pháp này giúp kích thích sự yêu thích văn học và phát triển khả năng cảm thụ của học sinh một cách hiệu quả.
Trên đây là tổng hợp 10 đề cảm thụ văn học lớp 5 mà chúng tôi thu thập. Nếu có đóng góp hoặc ý kiến hãy để lại bình luận bên dưới bạn nhé.
